Zo voer je een SORA uit (3/5)

Deze bijdrage geeft op hoofdlijnen aan hoe een risico analyse uitgevoerd moet worden, op basis van de Easy Access Rules for Unmanned Aircraft Systems (EASA, 2021).

In deze blog gaan we in op stap vijf en zes van de SORA.

Luchtrisico: Aard van de analyse

De beoordeling van het luchtrisico is kwalitatief van aard. Waar mogelijk worden er kwantitatieve gegevens gebruikt ter ondersteuning.

Procedure

U bepaalt als eerste het initiële luchtrisico (stap 5), waarna u - optioneel - met behulp van strategische mitigerende maatregelen (stap 6) kunt proberen om de operatie in een lagere risicoklasse te schalen.

Relatie met IFR en VFR

Operaties met drones in de specifieke categorie kunnen niet volledig voldoen aan de Instrumental Flight Rules (IFR) en Visual Flight Rules (VFR). Drones die in zeer laag luchtruim vliegen (bijv. < 400 ft AGL) voldoen misschien technisch gezien aan de IFR-regels, maar de IFR-infrastructuur is niet ontworpen met dat luchtruim in gedachten. Bij het uitvoeren van BVLOS operaties kan een drone niet voldoen aan VFR. Deze tekortkomingen worden niet in een SORA weggenomen.

Relatie met SERA

De Standardised European Rules of the Air (SERA) schrijft voor dat alle toestellen, bemand en onbemand, uit elkaars buurt blijven en botsingen dienen te vermijden. De operatie moet veilig in het operationele volume uitgevoerd worden en met een 'see and avoid' oplossing. In de SORA wordt met deze twee eisen rekening gehouden.

Stap 5. Bepaal de initiële Air Risk Class (ARC)

Het luchtruim wordt onderverdeeld in ARC's. Met behulp van deze flowchart bepaalt u onder welke initiële ARC uw operatie valt:

ARC-a / ARC-b / ARC-c / ARC-d

Uitleg over de risicoklassen

ARC-a wordt gedefinieerd als luchtruim waar het risico op een botsing tussen een drone en een bemand vliegtuig acceptabel is, zonder toevoeging van enige tactische mitigerende maatregelen.

ARC-b, ARC-c, ARC-d zijn oplopend qua risico, waarbij zwaardere tactische mitigerende maatregelen nodig zijn (zie stap 7 in de SORA).

Tijdens de operatie kan het operationele volume uit verschillende luchtruimen bestaan. Als aanvrager moet u een luchtrisicobeoordeling uitvoeren voor het gehele bereik van het operationele volume.

Stap 6. Maak de ARC definitief

De 'definitieve' ARC wordt residual (resterende) ARC genoemd. Om de initiële ARC te verlagen zijn er de volgende mogelijkheden.

Directe verlaging naar ARC-a in het operationeel volume

Dit is alleen mogelijk als u kunt aantonen dat de operatie plaatsvindt in a-typisch luchtruim of luchtruim waarin luchtverkeer al wordt gescheiden en dat u voldoet aan aanvullende eisen van de luchtvaartautoriteit.

Verlaging naar een lagere risicoklasse

Hiervoor is allereerst toestemming nodig van de luchtvaartautoriteit.

Om het 'verlagen' te begrijpen, is het begrip Airspace Encounter Category (AEC) van belang. Dit is verbonden aan het type operatie, dat u in de flow chart (stap 5) heeft uitgesorteerd.

Door te bewijzen dat de lokale dichtheid van het luchtverkeer in uw operationeel volume lager is dan de risicoklasse waar de initiële ARC van uit gaat, kunt u als operator proberen om in een lagere, residual ARC terecht te komen. Zie tabel C2.

Een praktisch voorbeeld is dat u een tijdstip en duur van de operatie kiest waarop er minder verkeer in de lucht is dan gebruikelijk. Dit zorgt voor minder risico op botsingen.

Verlaging door regels en structuren

Alleen van toepassing bij operaties onder 400 ft AGL in AEC 7, 8, 9 en 10.

Een derde manier om de initiële ARC te verlagen is door het toepassen van bestaande regels. Omdat het laagste luchtruim in de nabije toekomst drukker zal worden qua (onbemand) luchtverkeer, wordt deze manier door de EASA beperkt.

Definitieve beslissing

De operator is verantwoordelijk voor het verzamelen en analyseren van de gegevens die nodig zijn om de effectiviteit van alle strategische mitigerende maatregelen aan de bevoegde autoriteit aan te tonen. De bevoegde autoriteit maakt de definitieve bepaling van het residuele ARC-niveau van het luchtruim.

Stappenplan

Volg de volgende stappen in deze volgorde:

1. Werk een concept operatie (ConOps) uit
2. Bepaal de intrinsieke Ground Risk Class (GRC)
3. Maak de GRC definitief
4. Check of de GRC niet hoger is dan een score van 7
5. Bepaal de initiële Air Risk Class (ARC)
6. Maak de ARC definitief
7. Bepaal de Tactical Mitigation Performance Requirement(s) (TMPR)
8. Stel het Specific Assurance and Integrity Level (SAIL) vast
9. Identificeer Operational Safety Objectives (OSO's)
10. Check aangrenzend gebied en luchtruim op risico's

Volgende blog

In de volgende blog over de SORA gaan we in op stap 7. Hier bepaal je tactische mitigerende maatregelen voor de operatie.

Er volgen daarna nog aparte blogs over stap 8 t/m 10.